Of u nu gras in de tuin heeft voor de sier of om lekker op te zitten en te spelen: u wilt uw gazon natuurlijk graag in tiptop conditie houden. Maar als u denkt dat dit alleen een kwestie is van een beetje zaaien en maaien, moeten we u toch teleurstellen. Want er komt nog heel wat bij kijken om een gazon jaar in jaar uit mooi te houden. Maar daar helpen we u graag mee.

Om te beginnen is het erg belangrijk om te weten waarvoor u het gazon gaat gebruiken. Er zijn veel verschillende grassoorten en die zijn niet zomaar voor elk doel geschikt. Zo zal een gezin met kinderen meer behoefte hebben aan een stevige, veerkrachtige grasmat dan aan een kwetsbaar siergazon. Daarom zijn er verschillende gazonmengsels in de handel, die beantwoorden aan uw specifieke wensen. Er zijn drie hoofdmengsels: Sportgazon voor een stevige grasmat die intensief wordt gebruikt (zoals voetbal, hockey). Deze mengsels zijn te grof voor een siertuin. Speelgazon een echt gebruiksgazon waarop kinderen naar hartelust kunnen ravotten. Grover dan siergazon, maar wel mooi. Siergazon dat niet intensief belopen mag worden, maar het mooist om te zien.

Een gazon kan bovendien op twee manieren worden aangelegd: door graszaad te zaaien of door graszoden te leggen. Beide manieren hebben voor- en nadelen. Inzaaien is goedkoper. Zaad is makkelijk te bewaren, zoden moeten zo snel mogelijk na ontvangst worden gelegd. U moet een grasmat liefst in voor- of najaar inzaaien en u heeft de keus uit allerlei grasmengsels. Zoden kunnen het hele jaar door worden gelegd, behalve als het vriest, maar de keuze in grasmengsels is kleiner. Een nadeel van inzaaien is dat het vrij lang duurt voor de grasmat volop bruikbaar is; zeker zes maanden of langer (afhankelijk van het zaaitijdstip). Zoden zijn bijna direct gebruiksklaar. Een nieuw gezaaid gazon is in het begin gevoeliger voor ziekten en beschadiging (vogels!), maar is uiteindelijk sterker dan een gazon, gemaakt met zoden. Graszoden leggen is dus een heel snelle methode, maar is duurder. En het netjes leggen van zoden is veel lastiger dan inzaaien.

Goede basis

Een gazon is eigenlijk een levend tapijt dat gevormd wordt door duizenden (of miljoenen) grasplantjes. Net als alle andere planten in de tuin hebben ook grasplantjes goede en voedzame grond nodig. Daar moet u dus voor zorgen.

Voor een nieuwe tuin (bij een nieuwbouwhuis) betekent dit, dat de grond eerst diep omgespit zal moeten worden: twee steken diep oftewel twee keer de lengte van het spadeblad. Eventueel aanwezige rommel, maar vooral onkruid, moet zorgvuldig verwijderd worden. Haal ook eventuele houtresten uit de grond. Dit voorkomt later de groei van paddenstoelen in het gras. In een bestaande (al aangelegde) tuin hoeft níet zo diep gespit te worden: één steek diep is voldoende, tenzij er veel wortelonkruiden in de grond zitten.

Tijdens het spitten wordt de aarde vermengd met mest, om een voedzame bodem te vormen voor het gras. Compost met beendermeel (bevat kalk!) of een andere biologische (organische) meststof is een ideale basis. Meng de mest gelijkmatig door de grond. Hierdoor komt een gezond bodemleven op gang. Vervolgens de grond eerst aanharken en daarna heel zorgvuldig egaliseren (vlak maken) en aantrappen (Bind plankjes onder uw laarzen). Dit zal een paar keer moeten gebeuren, voordat de grond écht vlak is. Een vlak oppervlak is belangrijk: het staat niet alleen mooier, dan blijven er na een regenbui ook geen plassen op het gras staan. Verder is het ook voor het maaien van het gras belangrijk dat de grasmat goed vlak is, anders worden hobbels ‘gescalpeerd’ en wordt het gras in kuilen te lang gelaten. Horizontaal egaliseren gaat het gemakkelijkste met een lange lat (een zogenaamde rei) die u waterpas over de grond schuift. Als de grasmat onder een lichte helling (licht afschot) komt te liggen is dat veel lastiger en zult u met paaltjes het peil van de verschillende hoogten moeten aangeven en de grond daar zo gelijkmatig mogelijk tussen laten verlopen.

Laat u niet verleiden tot het aanleggen van een gazon op een schaduwrijke plek. Dat geeft altijd veel ellende met mosgroei en dergelijke. Laat u adviseren door Tuinbeheer Cambier, voor u aan een gazon begint.

Een goede tijd om gras te zaaien is vanaf april/mei, maar nog beter is later in het seizoen in augustus/september. De grond is dan warm, waardoor het graszaad goed zal ontkiemen. Wanneer dan het groeiseizoen in het volgende voorjaar begint, heeft het gras inmiddels goede en sterke wortels gevormd. Toch duurt het dan nog tot juni voor bijvoorbeeld speelgazon intensief bruikbaar is.

Hoeveelheid graszaad

De hoeveelheid zaad die u nodig heeft, is vanzelfsprekend afhankelijk van de afmeting van het gazon. Eén kilo graszaad is voldoende voor 40 - 50 m2. Vóórdat u gaat zaaien, harkt u de grond nog éénmaal licht aan. Graszaad is erg licht van gewicht. Het beste kunt u dan ook bij windstil weer zaaien, zodat het zaad niet wegwaait en overal kiemt waar u het niet wilt hebben.

Hoe gras zaaien?

Om een mooi egaal gazon te krijgen, is het belangrijk het zaad gelijkmatig te verdelen. Dat lukt makkelijker als u wat zand door het zaad mengt. Daarna past u een trucje toe: verdeel het zaad in twee porties. De ene portie zaait u in de breedte uit, de andere portie daarna dwars op de eerste zaairichting, dus in de lengte. Grasranden hebben het in de praktijk zwaar te verduren, zaai de kanten dan ook wat ‘dikker’ in (meer zaad) dan de rest van het gazon. Het zaaien kan ook met behulp van een zogenaamde ‘strooiwagen’ worden gedaan. Een strooiwagen is trouwens ook handig om meststoffen regelmatig te verdelen.

Aandrukken van het graszaad

Graszaad hoeft niet met een laagje aarde te worden bedekt om te kiemen. Het kiemt in het licht aan de oppervlakte. Het is wél aan te raden ervoor te zorgen dat het zaad goed contact met de aarde maakt. Daarom moet het ingezaaide oppervlak nog eens worden aangedrukt. Dat gaat het handigst met een wals. Die kunt u per dag (of vaak zelfs een halve dag) huren. U kunt zo’n wals thuis vullen met water, waardoor de druk groot genoeg wordt. Ongevuld is zo’n apparaat makkelijk te vervoeren.

Water geven

Zaad heeft vocht nodig om te kunnen kiemen. Voldoende water geven is nu heel belangrijk. Stel de tuinsproeier zo fijn mogelijk af en sproei niet met hoge druk, om te voorkomen dat het zaad wegspoelt. Hoe vaak er gesproeid moet worden hangt af van het weer. Veel zon, maar óók de wind droogt de grond snel uit. U zult dus in het begin regelmatig moeten controleren of de aarde nog vochtig genoeg is. Indien nodig dagelijks sproeien. Het zal nu ruim een week duren, voordat het zaad is ontkiemd en er een groene waas op het ingezaaide stuk grond zichtbaar wordt.

Hoewel het in principe het hele jaar door kan, is april/mei een zeer geschikte tijd om graszoden te leggen. In de zomer is het gras dan stevig genoeg om te worden belopen. Het is makkelijk om met zoden kaarsrechte randen te leggen, maar ze laten zich ook eenvoudig in vorm snijden, als er rondingen in het gazon gevormd moeten worden.

Niet laten uitdrogen

Graszoden worden geleverd door gespecialiseerde bedrijven, waar het gras een jaar lang gekweekt wordt totdat het stevig en goed geworteld is. Daarna worden de zoden gesneden. Ze zijn 40 cm breed en 250 cm lang. Eén zode meet daardoor precies 1 m2. Dat is handig met bestellen. Ze worden opgerold geleverd, om uitdroging te voorkomen. De kwaliteit van de zoden is erg belangrijk voor een goede start van een gezond gazon. Het allerbelangrijkste is de ‘versheid’ van de zoden. Met andere woorden: hoe lang geleden zijn de zoden afgesneden en opgerold? De wortelkant van de zoden moet bij levering vochtig aanvoelen. Uitdroging is de grootste bedreiging voor de wortels. Nadat de graszoden zijn geleverd, moeten ze liefst meteen worden gelegd. Als dat niet lukt, kunt u ze maximaal een paar dagen opgerold in de schaduw bewaren. Voorkom uitdroging, maar dek ze niet af met plastic, want dat zal het gras verstikken. Blijven de zoden langer dan een paar dagen liggen, dan kunt u het maken van een goed gazon met die zoden vergeten.

Eenvoudig leggen

Het leggen van de zoden is eenvoudig. Begin altijd met een rechte baan zoden te leggen vanaf een rand. Van daaruit werkt u over de zoden heen (dus niet over de open grond) naar de andere kant. Leg zo baan na baan en gebruik een plank of plaat onder uw knieën om het gras niet te beschadigen. De eerste zode rolt u kaarsrecht uit, de volgende legt u precies tegen de rand van de vorige aan. Het is belangrijk de zoden goed tegen elkaar aan te laten sluiten, zodat er zo min mogelijk naden zichtbaar worden. Laat de dwarsnaden in de banen verspringen door de zodenrij per baan steeds een halve zode op te schuiven. Zo ontstaan er in ieder geval in één richting geen doorlopende lijnen.

Als alle zoden zijn gelegd en de randen in vorm zijn bijgesneden, rolt u het gras eenmaal aan met een wals (zie bij aandrukken van graszaad). De zoden komen zo goed ‘vast’ te liggen en de wortels maken direct contact met de ondergrond.

Water geven

Ook voor graszoden geldt dat ze water nodig hebben om goed te kunnen wortelen. Nadat u het gras heeft gerold met de wals, laat u de tuinsproeier het gras écht goed nat maken. U kunt controleren of de zoden nat genoeg zijn, door een hoekje van één van de zoden op te tillen. Als de onderkant van de zode doorweekt is, kunt u stoppen met sproeien. Hoe vaak er tijdens de dagen en weken daarna gesproeid moet worden, is afhankelijk van het weer. Meestal duurt het ongeveer twee weken voordat de graszoden zijn vastgegroeid aan de ondergrond. Tot die tijd blijft sproeien noodzakelijk. Bij erg warm weer zult u zelfs twee keer per dag moeten sproeien: eenmaal ’s morgens en eenmaal na zonsondergang.

Het nieuwe gras mag in deze periode absoluut nog niet belopen worden. De wortels zijn nog niet stevig genoeg en zullen dan beschadigen. Als het gras duidelijk zichtbaar begint te groeien en zo’n 6 cm hoog is, mag er voor de eerste keer worden gemaaid, al zal dit nog wel voorzichtig moeten gebeuren met een hoog afgestelde machine (op 4 à 5 cm).

U kunt bij ons ook altijd terecht voor een deskundig advies!